Pages

22 Ekim 2016 Cumartesi

Nahid Sırrı Örik - Sultan Hamid Düşerken


Sultan Hamid'in 1908 Temmuz'unda meşrutiyetin iadesini irade buyurmasıyla başlayıp, Hareket Ordusu'nun 31 Mart ayaklanmasını bastırmak için İstanbul'a gelmesiyle sonlanan bir değişim, dönüşüm romanı Sultan Hamid Düşerken. Koyu, yoğun bir istibdattan meşrutiyete doğru evrilen yönetimsel bir altüst oluşu, bir devrin kapanıp bir diğerinin açılışını, olayların kronolojisine uygun bir şekilde anlatmaz sadece roman; aynı zamanda yeni dönemin yarattığı çıkar çatışmalarını, İttihat ve Terakki odaklı iktidar ilişkilerini, her devrin insanlarını, gerçek ve kurmaca karakterlerle gözler önüne serer. Böylece romanın yaslandığı 'tarih', sadece romanın akışını, olayların sırasını belirleyen, ortaokul ya da liselerde anlatılan 'kuru tarih' olmaktan çıkar ve romanın kahramanlarını, onların davranışlarını da biçimlendiren bir göreve soyunur. Bunu da istibdat zengini, Abdülhamid'in her daim paşası Mehmet Şehabettin, - özellikle - kızı Nimet Hanım ve İttihatçı Şefik Bey'in hem birbirleri ve iktidar çevreleriyle olan ilişkilerini hem de iç dünyalarında yaşadıkları çalkantıları, gel-gitleri gerçekçi ve derinlikli şekilde aktararak yapar. Sultan Hamid Düşerken'i güçlü bir roman yapan da budur kanımca. Yani romandaki bireylerin tarihsel ve toplumsal olanı düşünce ve davranışlarında yansıtması...

'Özellikle' kelimesini Mehmet Şehabettin Paşa'nın kızı Nimet'in önüne boşuna koymadığımı belirteyim. Türk edebiyatının özenle çizilmiş, önemli roman karakterlerinden biri olduğu hükmüne kolayca varabilirsiniz roman boyunca. Güçlü, tutkulu, son derece hırslı, kendi ikbal ve geleceği için yapmayacağı şey olmayan, bencil, insanlara mevkilerine göre, hemen her zaman tepeden bakan ve onları iktidara olan mesafeleriyle değerlendiren, bütün hareketlerini maddi çıkarlarına göre şekillendiren bir kadın resmediyor Nahid Sırrı Örik. Hamid'in düşüşünün, paşa babasının ve dolayısıyla ailesinin de düşüşü, zenginliklerinin bir anda sıfırlanışı, aşağılanışları demek olduğunun farkında olan Nimet'in İttihatçı Şefik Bey'den yardım istemesini, iktidarda onlar olduğu için onunla evlenmesini ve onu bir kuklaya döndürmesini adım adım ve detaylarıyla anlatıyor. Geriye ülküsünü satmış, hatta 31 Mart ayaklanmasını bastırmak için harekete geçen eski arkadaşlarını durdurmak için Hamid'ten yetki dilenen Şefik Bey adında bir posa kalıyor.

Güçlü ve bellek kazandıran/tazeleyen bir roman okumak istiyorsanız, Sultan Hamid Düşerken'i okumanızı öneririm.

Oğlak Yayınları, 2015

Nahid Sırrı Örik (1895 - 1960)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Related Posts with Thumbnails